شخصیت علمی امام رضا (ع) ... بخش اول

امام هشتم (ع) چونان نیاکان وارسته اش از مقام علمی والایی برخوردار بود تا آن جا که وی را "عالم آل محمد (ص)" لقب داده اند.

اباصلت از محمد بن اسحاق بن موسی بن جعفر (ع) نقل کرده است:

"امام  موسی بن جعفر (ع)، به فرزندانش می فرمود: برادرتان، علی بن موسی، دانای خاندان پیامبر (ص) است. نیازها و پرشسهای دینی خود را از وی فراگیرید و آنچه را به شما تعلیم داد، به خاطر بسپارید، چه این بارها پدرم امام صادق (ع) به من فرمود: دانای خاندان در نسل توست و ای کاش من او را درک کرده، می دیدم."

مناظرات امام رضا (ع)

دستگاه خلافت عباسی با اهدافی خاص، از اندیشه وران مذاهب و فرقه های گوناگون، دعوت می کرد و آنان را رو در روی امام (ع) قرار می داد. و چه بسا بی میل نبود که در این نشستها، برای یک بار هم که شده، امام از پاسخگویی به پرسشها عاجز بماند! اما هدف مامون هر چه بود، نتایج آن جلسات مایه ی شکوه امام و بهره ی علمی و اعتقادی شیعه شد.

عبدالسلام هروی که در بیشتر نشستها و مناظرات حضور داشته است، می گوید:

"هیچ کسی را از حضرت رضا (ع) داناتر ندیدم. و هیچ دانشمندی آن حضرت را ندیده، مگر این که به علم برتر او گواهی داده است. در محافل و مجالس که گروهی از دانشوران و فقیهان و دانایان ادیان مختلف حضور داشتند، بر تمامی آنان غلبه یافت، تا آن جا که آنان به ضعف علمی خود و برتری امام (ع) اذعان و اعتراف داشتند."

آگاهی امام رضا (ع) از ادیان و مکاتب

امام (ع) علاوه بر این که برای پرسشهای مختلف عالمان ادیان و مکاتب، پاسخی درخور داشت، بر مبنای اعتقادی شخص مخاطب سخن می گفت و استدلال می کرد و این مظهر دیگری از توانمندی علمی امام (ع) بود. امام (ع) با اهل تورات، به توراتشان، با رهروان انجیل، بر مبنای انجیل و با حاملان زبور به زبور استدلال می کرد و با هر فرقه و گروهی با مبانی خود آنان سخن می گفت.